Zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, dokumentem stwierdzającym posiadanie uprawnienia do kierowania rowerem jest karta rowerowa lub prawo jazdy kategorii AM, A1, B1 lub T – w przypadku osób, które nie ukończyły 18 lat ( art. 7 ust.1 pkt 2). Minimalny wiek wymagany do kierowania rowerem wynosi 10 lat (art. 8 ust.1 pkt 10).
Karta rowerowa zostaje wydana nieodpłatnie, za pisemną zgodą rodzica lub opiekuna dziecka (art. 17 ust.1) przez:
- dyrektora szkoły – dla uczniów szkoły podstawowej (art. 17 ust. 1 pkt 1)
- dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego lub przedsiębiorcę prowadzącego ośrodek szkolenia kierowców posiadającego poświadczenie potwierdzające spełnienie dodatkowych wymagań – dla osób niebędących uczniem szkoły podstawowej (art. 17 ust.1 pkt 2)
Zgodnie z art. 17 ust.2 ustawy o kierujących pojazdami, kartę rowerową może uzyskać osoba, która osiągnęła minimalny wiek oraz wykazała się niezbędnymi umiejętnościami odpowiednio podczas zajęć szkolnych (dla uczniów szkół podstawowych) bądź zajęć prowadzonych przez wojewódzki ośrodek ruchu drogowego lub przez ośrodek szkolenia kierowców posiadający poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań (dla osób niebędących uczniami szkoły podstawowej).
Przygotowanie osób niebędących uczniami szkoły podstawowej, ubiegających się o wydanie karty rowerowej, zgodnie z art. 41 ust. 4 ustawy o kierujących pojazdami odbywa się w ramach zajęć prowadzonych przez wojewódzki ośrodek ruchu drogowego lub ośrodek szkolenia kierowców posiadający poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań, o których mowa w art. 31 ust. 1.
Czas trwania, program zajęć oraz forma egzaminu zostały zawarte w rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 12 kwietnia 2013 r. w sprawie uzyskiwania karty rowerowej (Dz.U. z 2013 r. poz. 512)
Zakres zajęć dla osób niebędących uczniami szkoły podstawowej, ubiegających się o wydanie karty rowerowej.
| Zagadnienia | Treść nauczania | Cel zajęć |
| Bezpieczeństwo pieszych | Zasady obowiązujące pieszych w różnych miejscach i sytuacjach drogowych. | Osoba szkolona zna zasady obowiązujące pieszych w ruchu drogowym, rozpoznaje znaki drogowe i stosuje się do nich właściwie reaguje na sygnały oraz polecenia, potrafi dostosować swoje zachowanie do zaistniałych sytuacji, rozumie konieczność używania elementów odblaskowych. |
| Rowerzysta na drodze publicznej | Warunki dopuszczenia rowerzysty do ruchu drogowego: – ukończone 10 lat, – uzyskanie zgody rodziców, – znajomość zasad ruchu drogowego, – opanowanie techniki jazdy, – uzyskanie karty rowerowej. |
Osoba szkolona zna i rozumie wymagania niezbędne do uzyskania karty rowerowej. |
| Bezpieczeństwo rowerzysty | Rowerzysta – wygodny strój i obuwie dostosowane do warunków atmosferycznych oraz właściwe wyposażenie: kask, rękawice, kamizelka i inne elementy odblaskowe. Rower – obowiązkowe wyposażenie mające istotny wpływ na bezpieczeństwo jazdy: oświetlenie, sprawne hamulce, sprawny sygnał dźwiękowy. |
Osoba szkolona potrafi wyjaśnić znaczenie: właściwego ubioru, w tym kasku, sprawnego roweru, stosowania różnego rodzaju elementów odblaskowych dla bezpieczeństwa rowerzysty. |
| Konserwacja i obsługa roweru | Konserwacja roweru: usuwanie brudu, ustawianie siodełka, kierownicy i świateł, sprawdzanie stanu ogumienia, łańcucha i hamulców. | Osoba szkolona wie, jak należy przygotować rower dojazdy. Umie wykonać podstawowe czynności z zakresu konserwacji roweru. |
| Technika jazdy rowerem | Doskonalenie umiejętności: wsiadania i ruszania, jazdy na wprost, jazdy po łuku, jazdy z trzymaniem kierownicy jedną ręką, hamowania i zatrzymania. | Osoba szkolona ma opanowaną technikę jazdy rowerem |
| Hierarchia ważności norm, znaków i sygnałów drogowych oraz poleceń dawanych przez osobę kierującą ruchem | Analiza przykładowych sytuacji, w których ma zastosowanie hierarchia ważności dyspozycji: poleceń, sygnałów, znaków i obowiązujących przepisów w odniesieniu do kierujących pojazdami i pieszych. | Osoba szkolona zna przyjętą hierarchię ważności reguł w ruchu drogowym i jej przestrzega. |
| Zasady obowiązujące rowerzystów w ruchu drogowym; śluza rowerowa | Zasady: ruchu prawostronnego, ograniczonego zaufania, szczególnej ostrożności; wykorzystanie śluzy rowerowej. | Osoba szkolona potrafi wyjaśnić znaczenie stosowania tych zasad w ruchu drogowym. |
| Kultura na drodze | Regulacje normujące życie społeczne: unikanie zachowań agresywnych tolerancja, życzliwość, empatia | Osoba szkolona ma świadomość, że przestrzeganie norm społecznych na drodze zwiększa bezpieczeństwo i wygodę wszystkich uczestników ruchu drogowego. |
| Manewry | Zdobywanie umiejętności: włączania się do ruchu, skręcania w prawo, skręcania w lewo, zawracania, wymijania, omijania, wyprzedzania, zatrzymywania, w tym zatrzymania z wykorzystaniem śluzy rowerowej. | Osoba szkolona potrafi bezpiecznie wykonać wymienione manewry |
| Zagrożenia w ruchu drogowym | Analiza różnych sytuacji wynikających z niewłaściwego zachowania rowerzysty w ruchu drogowym. Przyczyny wypadków drogowych spowodowanych przez rowerzystów. | Osoba szkolona potrafi przewidzieć następstwa niewłaściwych zachowań rowerzysty, trafnie ocenia sytuacje i wyciąga wnioski. Osoba szkolona zna znaki i sygnały drogowe i właściwie na nie reaguje. |
| Znaki i sygnały drogowe, w szczególności dotyczące rowerzystów | Rodzaje sygnałów i znaków drogowych i ich analiza w odniesieniu do konkretnych sytuacji w ruchu drogowym. | Osoba szkolona zna znaki i sygnały drogowe i właściwie na nie reaguje. |
| Pierwszeństwo przejazdu na skrzyżowaniach | Zasady pierwszeństwa przejazdu na skrzyżowaniach: równorzędnych, z drogą z pierwszeństwem, o ruchu okrężnym, o ruchu kierowanym. | Osoba szkolona potrafi określić, komu ma obowiązek ustąpić pierwszeństwa przejazdu na konkretnym skrzyżowaniu. |
| Sygnały wysyłane przez różne pojazdy uczestniczące w ruchu drogowym | Sygnały pojazdów uprzywilejowanych w ruchu. Sposoby sygnalizowania planowanych manewrów, np. skrętu w lewo lub w prawo, zmiany pasa ruchu, zawracania, włączania się do ruchu, cofania. | Osoba szkolona właściwie interpretuje sygnały wysyłane przez różne pojazdy i odpowiednio na nie reaguje. |
| Bezpieczna prędkość | Droga zatrzymania w zależności od warunków, w jakich porusza się pojazd, i jego prędkości. | Osoba szkolona rozumie zależność długości drogi hamowania pojazdu od różnych czynników. |
| Wycieczki rowerowe | Zasady obowiązujące rowerzystów jadących w grupie: dozwolona liczba rowerzystów, zachowanie bezpiecznej odległości, dostosowanie tempa jazdy do najsłabszego członka grupy, zasady ruchu drogowego. Bezpieczne przewożenie bagażu na rowerze – rozłożenie bagażu i jego umocowanie. | Osoba szkolona zna obowiązujące zasady ruchu drogowego i potrafi bezpiecznie jechać w grupie. Potrafi określić, co i w jaki sposób można przewozić na rowerze. Przewiduje zagrożenia mogące być skutkiem niewłaściwego przewożenia bagażu. |
| Postępowanie w razie wypadku | Przekazywanie informacji o wypadku. Udzielanie pierwszej pomocy, numery alarmowe, treści przekazywanych informacji. | Osoba szkolona zna numery alarmowe oraz potrafi sformułować i przekazać informację o wypadku. Umie podjąć odpowiednie działania w przypadku wystąpienia drobnych urazów. |
| Zachowanie rowerzysty na drodze dla rowerów | Przekazanie informacji na temat niebezpieczeństw wynikających z poruszania się po drodze dla rowerów oraz zasad obowiązujących rowerzystów jadących po drodze dla rowerów. | Osoba szkolona zna obowiązujące zasady ruchu drogowego i potrafi bezpiecznie jechać po drodze dla rowerów. |
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (tj. Dz. U. z 2023 r., poz. 622 z późn. zm.),
- Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 12 kwietnia 2013 r. w sprawie uzyskiwania karty rowerowej (Dz.U. z 2013 r. poz. 512).
